Zenbat aldiz nahi eta ezin, nahiaren graduazioa da errealizazioaren ukazio edo ingurunea da ez duena posible egiten ezinaren ezeztapena? Horixe bera gertatzen zaie sarri bizioren batengandik askatu nahi dutenei, nahi dutela baina “ kanpo” zein “barne” faktoreak direla medio ez dutela lortzen planteamendua betetzea. Hori gerta ez dadin, zigarroak erretzeari utzi nahi dionak ( Adibidez ) zigarro paketea zakarrontzira bota beharra dauka, errutina aldatu behar du, gehiago jaten hasi ohi da. Bizioa erreproduzitzen duten oinarriak ordezkatu behar ditu beste batzuez. Horrez gain, bada zerbait erretzeari utzi nahi izatearen kausa dena, nahia ez baita sortzen nahitik, ideia ideiatik sortzen ez den moduan.

Mundua aldatu nahi duen komunitate politikoak ere zerbaitengatik nahi du mundua aldatu. Badakit bi kasuak ( Erretzailearena eta hau) oso ezberdinak direla hainbat ezaugarriri dagokionez, baina utz iezadazue jarraitzen… Langile kontzientzia lur azaletik altxatzen den sumendia da, beti oinarria ukitzen dago. Ezin du aldendu eguneroko problematiketatik, ogiaren prezioa zenbatekoa den jakin behar du prezioa zer den jakin behar duen maila berean. Etxe erraldoiak eta mailua behar ditu harreman eredu berria egikaritzeko. Haritik tiraka, erretzailearen kasuan bezala, harreman eredu kapitalistaren oinarriak aldatu behar ditu langileak ideologia burgesetik askatu ahal izateko. Guzti honekin azaldu nahi dudana da elementu ez material modura identifikatu ohi ditugunak ( Intentzioa, kontzientzia, ideologia…) ezin direla ulertu mundutik aldenduta.

Bestela, ahaleginak ez du jakingo zein den aldatu nahi duenaren baldintza materiala. Ahaleginak ezingo du moldatu irina ez badio gehitzen honi aldaketa posible egingo duen ura. Generoen arteko menpekotasuna erreproduzituko du ez badu lan banaketa sexualarekin amaitzen, diruak zeharkaturiko erlazio afektiboetan elkarrekiko erabilgarritasun partzialaren legea egongo da indarrean…

Egia esan,
Nor da libre lau hormen artean?
Nola burutu gitarrarik gabe artea?
Nola lurreratu hegazkina lur egonkorrik gabeko partean ?

Badirudi intentzioa hutsala dela ez bada zerbaiten gainean eraikitzen, hori horrela da. Beste alde batetik, objektu berari erabilera ezberdinak eman ahal dizkiogu, baita erabilera intentzio ezberdinaren baitan kokatu ere. Hau da, bada nahimen bat baldintza material horietatik abiatuta bidea marrazten duena, bada marrazkiaren marrazlea, arkatzak ez du bizitza propiorik, etxe bizitza huts batek ere ez duen era berean. Hala ere, eskuak behar dira erabileraren bidez intentzioa betetzeko. Intentzioa, erabilera eta gaitasunak (Eta beste hainbat faktore) nahasturik ageri dira prozesu politikoaren xake-taulan.

Kontua ez da, behintzat, fenomenoen berezitasunaren azalkerian geratzea (hau da, begiekin ikusten dugun horretan), erroa den kapitalismoa ezin baita garaitu abstrakziorik gabe. Nola jakin, bestela, etorkina eta ni, berdinak garenez, borroka bakarrean lerrokatu behar garela? Nola identifikatu kolorearen ezberdintasunean margotu gaituen margoa? Errealitatean bereizita ageri diren gertakariek badute esentzia komuna. Hauxe da diametroak eta azalerak duten elkarrekiko dependentzia, edukia aldatzen ez duen independentzia ontzi hutsa baita, ez baita ezer. Izatekotan, preso dena eta libre sentitzen dena da, ezer inguratzen ez duen eta beraz bere baitan biltzen den papera, errealitateari entzun-gor egiten diona.

Hauek dira gai oso konplexu baten gaineko nire kontzeptuak; ez dadin geratu soilik hitzetan, aplika dezagun gure bizitzetan.

Zikoitz.

2019ko maiatzaren 8a.

 Kaixo,

Nire esker ona Kontu lepoko irakurleoi, GIF eta telesail ikus errazen aroan irakurtzeko tartea hartzeko esfortzua egitea ez da gutxi. Nekatuta dago langileria, baita neu ere. Unibertsitatetik bueltan, Anari entzuten etorri naiz autobusean. Onartu behar dut zapore gazi gozoa utzi didatela bere kantek garuneko dastamen-papiletan.

Momentuko sentsazio horren eta gizartearen konfigurazio orokorraren arteko konexio saiakera bat egin nahi izan dut gertatzen zaidana hobeto ulertu ahal izateko. Konexio horren begirada orokorregi bat da artikulu hau. Justu justu bereiz ditzaket kable urdina eta marroia, baina tira.. Has gaitezen!

  Gazi bezain gozoa zen sentsazioa, minean plazerez galtzea zer den badakizuenok erraz ulertuko duzue hori. Ulertzen dituzue Anariren letrak, erraietaraino iristen zaizkizue. Ederra denaren bilaketan gabiltzan esteton bihotz sentiberak lasaitzeko bide dira bere kantak.

  Baina Ziakhusek dioen bezala, katarsia vs analisia. Gazte iraultzaileona ez da “lamentazioaren” apologia, ez gabiltza zirkulu berdinean biraka etengabe, errealitatea ez da subjektiboa. Ezagutzen dugu gure ezbeharren oinarri materiala, badakigu ideologia burgesaren erreprodukzioa guztiz lotuta dagoela ekoizpenarekin, banaketarekin eta kontsumoarekin. Badakigu lanak “pott” eginda uzten zaituenez indarrak falta zaizkizula zenbaitetan benetan inporta duen horri merezi duen denbora eskaintzeko, bakarrik sentitzen zarela, zeure burua ez den beste norbaitez arduratzea araua baieztatzen duen salbuespena dela.

 Zenbait kantuk ez gaitzatela eraman pentsatzera arazo “pertsonal” horiek norbere buruarekiko duelu zentzugabe , abstraktu eta amaiezin bezain konstanteen joko zelaian aztertu behar direnik ( Nire iritziz Anarik egiten duen bezala ). Krisiaren seme-alabek ateratako txostenaren lehen puntuetan garbi asko ageri den bezala, bakardadea eta egoismoa bezalako fenomenoak gizarte kapitalistaren baitan izan behar dira ulertuak. Hemen txostenaren linka: http://www.kontulepo.eus/wp-content/uploads/2019/04/Krisiaren-seme-alabak-txostena-osorik.pdf

  Bada bertan esku ikusezin bat “ balio “ ez duena baztertzen duena, bada gure arteko lehia. Merkantzia gara, merkatuaren logikak barrenak jaten dizkigu, negarra eragiten digu, antsietatea. Merkatuaren atzean erlazio sozialak dauden hein berean, erosten dugunaren ekoizleak geu baikara, merkatua ez da harreman eredu berriaren eszenatokia. Bera, konpetentzia eta enpatia ezaren hotza baita esentzian. Berarekin harremanean gaude une oro. Harreman horiek egikaritzen gaituzte, ukitzeaz soilik pozoitzen gaitu.

  Subjektu ekoizlea objektu bilakatzen da gizarte kapitalistan; objektua subjektu kapital forman. ( Subjektu – objektu eskema biratzen da ). Langilea kapitalaren menpe geratzen da, beraz.  Langileak bere eskuekin sortzen duen horrek berak manipulatzen du, eguneroko jardunak, lanak, produkzio prozesuak berak. Kapitala langilearen eskuen lanaren emaitza baita. Kapitalista, honen jabetza duen agente kontzientea.

  Langileak lan indarra saltzen du, salgaia da, merkantzia. Beste edozein merkantzia bezala, merkatuaren logikan integratua egon behar du ezinbestean.  Merkantzia berezi hauen arteko konpetentzia sustatzen du kapitalak, merkatuko beste salgaiekin egiten duen moduan. Konpetentzia hori sustatzeko guztiz beharrezkoak ditu langileen arteko elkartasun eza, isolamendua, egoismoa…

  Esan bezala, merkatua eta gizarte kapitalista bera konpetentzia eta elkartasun eza dira esentzian. Esentzia piramidearen oinarria den heinean, oinarria ostikoz jo eta piramidea suntsitzea tokatzen zaigu, sistema ezin baita aldatu, sistema baita aberia. Hori egin ezean, etengabe erreproduzituko ditugu Anariren zein beste hainbaten musa diren ideologia burgesaren ahalmenak. Aiztoz beteta dagoen gela batean ezingo gara izan aske.

                                                                                                                   ZIKOITZ

Postdata

Aurreko idatzian jaso nuen erantzun baten harira, adierazi nahi dut ez naizela jendeari nola jokatu agintzen dion tiranoa. Bai, ordea, irakurleengan zentzuren batean eragin nahi duen esklabua. Nahiko nuke libururen bat irakurriko balu aspaldiko partez lokaleko nire lagunak; nahiko nuke jendeak Oliba gorriak gehiago entzungo balu Anariren ordez.

Baina hauek nahiak baino ez dira eta nire ordenagailuko teklatuak ez du nahi hauek errealitate bilakatzeko gaitasun “inmediatorik”. Horregatik naiz ni bitartekari hutsa, karta bat dakarren belea.

Baita gaztiek! Gaurkuen zorotasunen inguruen hitzeingoizuet. Hau definiukoet analisi zientifiko batek euki berko luken zehaztasunik gabe ( Eztalako nere intentziyue hori ) baño intentziyo osoz.

Zorotasune anomalia moduen ezautzea, normalidade egoera bat zalantzan jartzeko gai dan izaera ( O jarrera errepikakor ) bezela definiu leike. Zorotasune persona bati atxikitzeiou normalea, pertsona partikular bat da zorue. Zorotasunek, anomaliye danez, ingurunien rekonozidue izeteko baliyo du. Artalde txuriyen ardi beltza errez antzematea.

  Ardi beltza diferentie da ta gaur egun diferentie izetie “guay”-e da. Bakoitzek diferentie izen nahi  du artaldetik distingiu ahal izeteko ta iraultzailetasun kontzepziyo abstraktu, erromantiko, zein indibidualistien bidez boteriei nolabait aurre iteiola pentsau ahal izeteko.

  Honen adibide die astero pertsona diferente batekin liatzeienak ( Konpromisue nolabaiteko kate moduen ulertuta ) , iye egunero mozkortzeana rutiniekin hausteko ( Hau re nolabaiteko kate moduen ulertuta ) o esateuna pertsona danak nazkie emateiobela.

    Guzti hauek badakebe boterien kontzepziyo abstraktu ta borroso bat (katien bidez irudika nahi izen detena ) ta  honen kontra iten saiatzeie nolabait, bizitza diferente baten aldeko hautue iñez.

  Eztaket intentziyoik esateko Iñoi ze in ber dun bean biziyekin, bakarrik azaldu naet jarrera o izaera hauek eztakebela orden soziala iraultzeko iñongo asmoik ta ezta  efektibidadeik e. Eztie konturatzen normaletik urruntzeko nahi hortan danak desbedin bilaka diela , asi ke, zentzu baten, berdiñ. Kapaz gea horreatik, gu, kategori baten azpiyen kokatzeko guzti hauek, “zorotasun inidibidualista” kategoriyen azpiyen, por ejemplo.

  Jarrera hauek langileriyen atomizaziyue dakebe ondoriyo. Kapitalai zenbat komeni zakon hau ebidentie da. Ardi beltz bakar bat ezta kapaz artzaiei kontra in ahal izeteko, ezta beste ardiyen liberaziyue lortu ahal izeteko re. Ardi belltzak ezpau liberaziyo horrekin amesten kapazidade hori oaindik eta ahulo da.

  Eraiki dezagun, beraz, zorotasun kolektibo bat, kapitalismuek inposautako harremantzeko eredue konbatitzeuna elkartasunen bidez. Traszendiu dezagun zorotasune harremantzeko eredu hauek hegemoniko bihurtuiez, bihurtu gaitezen patología kolektibo!

   Ugaldu daitezela langilion kontrolpeko guniek zein gure arteko sariek, ikutu dezagun eskuekin iraultzie, materiyen autorrealizaziyuen parte baño askoz gehio ez gea ta, dana lortu nahi deunak aldi berien!

Askotan aitu izen det lagunen ahotik filosofia teoria hutse dala, hauek asko hitzeñ ta gutxi itebela. Hori esatebenak badakebe arrazoi puntu bat.Filosofiak historiyen ziher plano teoriko ta praktikue separatzeko euki izen dun jarreriekin lotuta dao filosofiakiko daon iritzi komun hori.

 Nietzsche filosofo alemanak korronte filosofiko jakiñ horri ( Mendietan zehar indarrien eon dana ) “Metafisika” o “Esentzialismo”  deitzeio. Eskema filosofiko jakiñ hori ibiltzebenak, berriz, Esentzialistak o Metafisikuek die. Eskema filosofiko hori jerarkikue da, bertan, ideie plano praktikuen gañetik kokatzea. Zeatiken? Realidade praktikue mobimientuen, aldaketan daolako, plano teorikue o ideana, berriz, ez. Beste era batea esanda, Metafisikuen kontzeptu filosofikuek estatikuek die, eztie moitzen, eztebe aldaketaik jasaten. Gustoa daude espekulaziyo teorikuen tronuen ostik in gabe.

 Realidadiek, aldiz, bai jasateu aldaketie, bertan kokautako objektu oro bai daola influentziauta aldaketa hauetaz. Horreatik, kontzeptu teoriko hoiek perfektuo die realidadeko objektuek baño.

 Marxen obriei in al dakiokegu metafisikuei iteioun kritika hori?.  Honek eztakar egi absolutu bat, marxen kontzeptuek eztielako estatikuek, alda iteielako denboran ziher, plano praktikuen daudelako kokauta ta horreatik mobimientuen daudelako. Bean obrie, guretzako herramienta gisa ulertze deu relidadie ulertu ta transformau ahal izeteko.

 Ya aurreko esaldiyen klaru gera dan bezela, kontzeptu hauek eztie plano teoriko huts baten kokatzen, baizik eta kontzeptuek praktikan realizatzeie. (Praktikan realizatzie ulertzeko iImajinau patinatzeko ranpla batetik behera  deslizatzean sujetu bat.) Horreatik, Marxek kapitalan formula orokorran berri emateigunien ( D-M-D’ ) gero hau realidadien nola ikustean azaltzeigu, hau da, ekoizpen ta zirkulaziyo prozesuen hau nola aplikatzean azaltzeigu adibide konkretuen bidez.

  Metafisikan inguruko ezkortasune azaltze deu militantzia esparruen, ( Ta ondo inda!), horreatik esate deu “ Elkartasun” kontzeptuek eztakela zentzuik ezpada praktika ematen, ez baiou albokuei laguntzen.

 Esan deun bezela, Marxen kontzeptuek eztie egi absolutuek, aldaketan daude, gaur egungo langile klasiek realidade konkretu hontan jarri ber dtu operatzen, beraz, kontzeptu hoiek. Honekin eztet esan nahi eztienik baliagarriyek, baizik eta kondiziyo  objektibo ta subjetibo konkretuek baldintzauek diela esan naet.

 Kontzientziye ( Aparentemente elemento subjetibo bezela ulertue)  kondiziyo objektibuez  baldintzaue da. Kontzientziye ezta “porke bai” sortzen. Jendiek erosotasun maila jakin bat dakenien eztu iraultzien berra sentitzen, baño aber ze pasatzean hipotekie ezin dunien pagau o San sebastiantean ya ezin ditunien gulak jan. Ja! .

 Ta kontzientziyek zerbait guztiz abstraktue emateun arren, ezin tzakona eskuekin heldu, kontzientziyek realiza in ber du praktikan egunerokotasunien aurrea ematen ai gean iraultzien bidez. Zentzu hontan, filosofiye langile klasiek realizatzeu.

Besteik pe, “Hitza ta ekintza!”.