Inguruak egiten gaitu. Eta gustuek. Edo probatu ahala gustatzen zaigu, edo gustatzen zaigulako probatzen dugu. Auskalo. Tira, ez nadin nahastu. Inguruak egien gaituela garbi daukat. Edo ez. Agian guk aukeratzen dugu egin nahi gaituen ingurua. Kontuak kontu, aukeratu eta bilatu gabe etorri zait Rap-a ingurura, eta ari zait gustatzen, probatu ahala, uste dut.
Ez dut Rapa inoiz inguruko izan, baina bertsoa bai. Eta ez nago ziur, baina uste dut bertsoarekiko maitasunak eraman nauela, behin baino gehiagotan, Rapa arbuiatzera. Elkarrengandik gertukoak izanik, baten alde agiteak bestearen aurka egitera eraman izan nauela uste dut. Alabaina, gure burua deseraikitzeko deia egiten digutenei amen egin diet oraingoan, kostata, eta pentsatzen jarri naiz; Raparen eta bertsolaritzaren inguruan pentsatzen.
Bertsolaritzak publiko nahiko jakina dauka, Ezker abertzele inguruko euskaldun jatorrak eta euskaldun modernoak, oro har eta axaletik azalduta. Rapa urbanoagoa da, jende periferikoagoarekin egiten du bat, zapalduagoarekin beharbada, begiratu batera; begiratu bakarra emateko astia eman baitit. Deigarria da Silveira izan zela Rapera urreratu zen lehen bertsolaria. Adibide ona da testu osoan zehar esan nahi dudana adierazteko.
Nahiko ziur nago, euskal munduan behintzat, bertsolaritzaren maila askoz altuagoa dela Raparena baino. Ez da harritzekoa, bertso eskoletan egiten den lana, bertsolaritzari ematen zaion “bonboa”, eta ondorioz dauden bertsolari eta bertsozale kopurua… teknikoki raperoak baino askoz hobeak dira bertsolariak. Alabaina, Rapak baditu bertsolaritzak ez dituen eta eduki beharko lituzkeen hainbat ezaugarri (nire gustu eta nahirako). Bertsolaritza politikoki zuzenegia da; Rapa ez da politikoki batere zuzena. Bertsolaritza oso arautua da, eta ez naiz bertsoaz ari, liturgiaz baizik; sosoa da bertsolaritza, eserita ikustekoa, eta txalo batzuekin eskertzekoa, ia beti. Rapa askeagoa da alde horretatik, entzulea pizteko gaitasun handiagoa du, harritzeko gaitasun handiagoa, espontaneoagoa da zentzu horretan. Ez dakit azaltzen naizen.
Bestela esanda, aspertu egiten naiz Soreasun urtero egiten den bertso saioan. Agian, bertsolarien perfila da, klase soziala, edo bertsolaritzaren mugak berak. Gustatuko litzaidake bertsolaritzak bide errebeldeago bat hartuko balu, arauekin hautsi eta bestelako bertsolaritza bat sortuko balitz. Eta ez dut uste Maialen Lujanbio (asko miresten dudan arren) eta Soreasuko saioaren antolatzaileak asmo horretan dabiltzanik. Aldi berean, gustatuko litzaidake euskarazko Rapa bera hobetuko balitz, kantitatez eta kalitatez. Rapero gehiago sortzea gustatuko litzaidake, teknikoki hobeak.
Bata zein bestea gure esku daudela deritzot. Edo ekarpena egin dezakegula behintzat. Bagara batzuk, eta kontrolatzen ditugu espazio batzuk. Badaukagu gauzak aldatzeko boterea. Iparrorratza ongi afinatuta eduki behar.
PD: Gaiak eskatzen duen hausnarketaren laurdenik ere egin gabe nahiko boteprontoan bota dut dena. Saiatuko naiz gehiago lantzen. Zerbait esan nahi duenarentzat zabalik daude iruzkintzeko aukerak beti bezala.
Euskararen nazioarteko eguna gaur omen dela eta, aukera baliatu nahi nuen gure hizkuntzaren gainbehera eta horren aurrean egiten diren kanpainen inguruan iritzia emateko. Ideia guztiak ongi ordenatu gabe izateak eta auziaren inguruko hari-mutur guztiak argi ez izateak ez dit utziko nahi nukeen zehaztasunez idazten edota soluzioak eskaintzen. Alabaina, hausnarketa honek balio beza ondorengo beste batzuei bide emateko, eta jendeak ikusteko ohiko bertsio ofizial eta iritzi politikoki zuzenez gain, badirela euskararen auzia beste klabe batzuetan ulertzen dituztenak ere. 
Iruzkin berriak